Powitanie i wprowadzenie (około 5 minut)
- Powitanie dzieci i krótkie przypomnienie porządku dnia.
- Krótkie opowiadanie o Barbórce: kim jest górnik, dlaczego świętujemy Dzień Górnika, jakie kolory i symbole się z nim kojarzą (czarny, latarka, hełm).
- Zapowiedź aktywności: „Dzisiaj zobaczymy, jak wygląda warstwowa ziemia i pobawimy się w poszukiwanie rudy za pomocą magnesów.”
- Podział dzieci na dwie małe grupy (dla lepszej organizacji materiałów i pracy).
Część główna (35 minut)
1. Mała kopalnia w słoiku (około 20 minut)
- Przygotowanie stanowisk (każde dziecko/słoik): przejrzeć materiały i pokazać przykład gotowego słoika.
- Kroki:
- Daj dzieciom słoik i łyżeczkę. Poproś, aby nasypały na dno większe kamyczki (ok. 1–2 cm warstwa).
- Następnie dzieci dodają cienką warstwę piasku lub drobnych kamyków.
- Kolejna warstwa: ziemia z doniczki lub kawałki suchych liści/ziarenka kawy jako „ciemny węgiel”.
- Opcjonalnie: niewielka warstwa drobnego żwirku i znów piasek — dzieci obserwują, jak powstają warstwy.
- Na końcu dolna część słoika może dostać trochę wody (mała ilość) i kilka kropel barwnika spożywczego, aby pokazać, jak woda może zbierać się między warstwami.
- Zachęć dzieci do opisu, co widać: które warstwy są najcięższe, które wyglądają jak węgiel.
- Omówienie wyników: porównanie uformowanych warstw z krótką rozmową: „Gdzie mógłby być górnik? Co znajdziemy głęboko pod ziemią?”
2. Magnetyczne poszukiwania rudy (około 15 minut)
- Przygotowanie stanowiska: taca z suchym piaskiem/mączką ziemną, w której ukryte są metalowe „rudy” (np. podkładki, małe nakrętki, monety z metalu), oraz silne magnesy na sznurku lub w rączce.
- Kroki:
- Pokaż dzieciom magnes i zapytaj, co się stanie, gdy zbliżymy go do metalu.
- Każde dziecko dostaje tacę i magnes. Zadanie: znaleźć jak najwięcej „rudy” w piasku, przesuwając magnes nad powierzchnią i zbierając metalowe elementy.
- Po znalezieniu kilku elementów dzieci liczą zdobyte „rudy” i wkładają je do pudełka/pojemnika oznaczonego jako „kopalnia”.
- Dodatkowe wyzwanie: porównać, które przedmioty magnes przyciągnął, a które nie (np. plastykowy guzik, kawałek drewna) — krótka obserwacja różnic.
- Omówienie: rozmowa o tym, dlaczego górnicy szukają rudy, jakie przedmioty są metaliczne i jak magnes pomaga w odnajdywaniu metalu.
Zakończenie i podsumowanie (5 minut)
- Zbierz dzieci w kole i poproś, aby każde dziecko pokazało swój słoik lub opowiedziało, co znalazło podczas poszukiwań magnetycznych.
- Podsumuj główne obserwacje: warstwy ziemi, różnice między materiałami, działanie magnesu.
- Zakończ piosenką lub krótkim okrzykiem na cześć górników (np. wspólne „Sto lat” dla Barbórki) i przypomnij, co można pokazać rodzicom po zajęciach.